Phú Yên là một là tỉnh ven biển Nam Trung bộ, nằm ở phía Đông dãy Trường Sơn với diện tích tự nhiên toàn tỉnh là 5.060 km², trong đó, đồi núi chiếm 70% diện tích, địa hình dốc từ Tây sang Đông, phía Bắc giáp tỉnh Bình Định, phía Nam giáp tỉnh Khánh Hòa, phía Tây giáp tỉnh Gia Lai và Đắk Lắk, phía Đông giáp biển Đông. Dân số khoảng 900.000 người, toàn tỉnh có 09 đơn vị hành chính cấp huyện, 110 đơn vị hành chính cấp xã.

          Danh xưng Phú Yên có từ đầu thập niên thứ 2 thế kỷ XVII (1611), sau khi đất nước thống nhất ngày 29 tháng 10 năm 1975 tỉnh Phú Yên sáp nhập cùng Khánh Hòa thành tỉnh Phú Khánh. Đến ngày 01/7/1989, tỉnh Phú Yên được tái thành lập trên cơ sở tách tỉnh Phú Khánh.

          Quá trình hoạt động của cơ quan chính quyền nhà nước đã sản sinh ra khối lượng tài liệu lớn, đa dạng, phong phú về nội dung trên tất cả các mặt đời sống xã hội của tỉnh. Năm 2010, Chi cục Văn thư - Lưu trữ được thành lập với chức năng giúp Sở Nội vụ tham mưu UBND tỉnh thực hiện quản lý nhà nước về công tác văn thư lưu trữ và trực tiếp quản lý tài liệu lưu trữ của tỉnh. Thực hiện chức năng nhiệm vụ được giao, Chi cục Văn thư-Lưu trữ đã tham mưu cho Sở Nội vụ trình UBND tỉnh ban hành Danh mục các cơ quan, tổ chức thuộc nguồn nộp lưu vào Lưu trữ lịch sử tỉnh và tổ chức công tác thu thập tài liệu đến hạn nộp lưu vào Lưu trữ lịch sử tỉnh.

Lưu trữ lịch sử tỉnh Phú Yên đang bảo quản nhiều phông, tài liệu của các cơ quan, tổ chức thuộc nguồn nộp lưu vào Lưu trữ lịch sử tỉnh. Tính đến 31/12/2019, tại Lưu trữ lịch sử tỉnh đã thu thập và đang lưu giữ 37 phông/sưu tập tài liệu lưu trữ, với 47.135 hồ sơ/đơn vị bảo quản, tương đương với 696 mét giá tài liệu. Tài liệu lưu trữ đang bảo quản tại Lưu trữ lịch sử tỉnh đa phần là tài liệu giấy có thời gian hình thành từ năm 1935 đến năm 2011. Khối lượng tài liệu này chứa đựng những thông tin quan trọng trên tất cả các mặt đời sống kinh tế, xã hội của tỉnh. Trong khuôn khổ bài viết này, Sở Nội vụ xin giới thiệu đến độc giả những thông tin mang tính tóm lược về nội dung của các phông/ sưu tập lưu trữ đang bảo quản tại Lưu trữ tỉnh Phú Yên.

1. Sưu tập tài liệu về địa bạ, điền bạ của tỉnh Phú Yên

Là sưu tập tài liệu rất có giá trị về địa bạ, điền bạ của tỉnh Phú Yên (thuộc Ty Điền địa Phú Yên), với số lượng 511 hồ sơ (có bản đồ) tương đương 43.13 mét giá tài liệu, có thời gian từ năm 1935 - 1975. Đây là khối lượng tài liệu có thời gian hình thành sớm được thu thập về lưu trữ tại Lưu trữ lịch sử tỉnh. Nội dung của khối lượng tài liệu này là về quản lý, thống kê, ruộng đất, địa tô của tỉnh Phú Yên của chế độ Pháp thuộc và chính quyền Việt Nam cộng hòa.

2. Phông Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Yên

Với khối lượng 23.590 hồ sơ tương đương 231,63 mét giá tài liệu, có thời gian từ năm 1989 đến năm 2007. Đây là phông tài liệu có giá trị đặc biệt quan trọng, phản ánh toàn bộ quá trình hình thành, xây dựng và phát triển của tỉnh Phú Yên từ ngày tái lập tỉnh đến năm 2007. Nội dung thông tin của tài liệu ghi lại các chính sách, đường lối của chính quyền tỉnh trên tất cả các mặt quản lý như: kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, công tác tổ chức cán bộ, văn hóa, giáo dục,...Đây là nguồn tư liệu chính xác phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh cũng như giúp độc giả, các nhà nghiên cứu có nguồn thông tin chính thống cho nghiên cứu khoa học và các nhu cầu chính đáng khác.

3. Phông Văn phòng Đoàn đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân tỉnh Phú Yên

Đây là phông lưu trữ có nội dung tài liệu quan trọng về hoạt động giám sát của Đoàn đại biểu quốc hội tỉnh và hoạt động của Hội đồng nhân dân tỉnh - cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất tỉnh Phú Yên. Với 115 hồ sơ tương đương với 5 mét giá tài liệu, phần lớn tài liệu các kỳ họp Hội đồng nhân dân tỉnh đề ra những định hướng, quyết sách quan trọng về các mặt kinh tế, xã hội, an ninh quốc phòng, chính sách đối với các đối tượng quản lý của tỉnh từ năm 1989 - 2011.

4. Phông Hội đồng Thi đua - Khen thưởng, Ban Thi đua - Khen thưởng tỉnh Phú Yên

Khối tài liệu này với 217 hồ sơ tương đương với 18,6 mét giá tài liệu, có thời gian từ 1984 - 2009. Nội dung khối tài liệu này gồm hồ sơ chính sách khen thưởng thành tích kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và khen thưởng thành tích trong thời kỳ đổi mới. Đây là khối tài liệu quan trọng phục vụ nhu cầu của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong giải quyết chế độ, chính sách và nghiên cứu lịch sử.

5. Phông Sở Xây dựng tỉnh Phú Yên

Với khối lượng 9.674 hồ sơ, tương đương với 73,7 mét giá tài liệu có thời gian từ năm 1989 - 2009. Nội dung tài liệu phản ánh quá trình thực hiện quản lý nhà nước về quy hoạch xây dựng, xây dựng đô thị, đất ở và nhà ở đô thị trên địa bàn tỉnh. Đây là khối lượng tài liệu rất quan trọng trong việc xác định quyền sở hữu về nhà ở, đất ở đô thị của tổ chức, cá nhân và là nguồn tư liệu chính xác phục vụ xây dựng, điều chỉnh quy hoạch xây dựng, chính sách bất động sản của tỉnh.

6. Phông Sở Nội vụ tỉnh Phú Yên

Với khối lượng 1.325 hồ sơ, tương đương với 89., mét giá tài liệu, có thời gian từ năm 1991 - 2009. Đây là phông lưu trữ phản ánh quá trình hoạt động, thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về công tác tổ chức bộ máy, cán bộ, địa giới hành chính của tỉnh. Toàn bộ khối tài liệu chứa đựng những thông tin về thành lập, thay đổi tên gọi, chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan hành chính, sự nghiệp của tỉnh; chính sách, chế độ đối với cán bộ, công chức, viên chức làm việc trong các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp trên địa bàn tỉnh.

7. Phông Sở Khoa học Công nghệ và Môi trường tỉnh Phú Yên

Là khối tài liệu thuộc cơ quan Sở Khoa học Công nghệ và Môi trường tỉnh Phú Yên có thời gian từ năm 1989 - 2005. Với 108 hồ sơ, 05 mét giá tài liệu, nội dung tài liệu mang thông tin về hoạt động phát triển khoa học, công nghệ, quản lý về môi trường; các đề tài nghiên cứu khoa học cấp nhà nước được phê duyệt và ứng dụng trên địa bàn tỉnh trên các lĩnh vực đời sống xã hội.

8. Phông Cục thuế tỉnh Phú Yên

Với khối lượng 499 hồ sơ, tương đương với 16,43 mét giá tài liệu, có thời gian từ năm 1990 - 2007. Đây là khối tài liệu quan trọng, phản ánh các thông tin về hoạt động quản lý, thực hiện các chính sách, sắc thuế, thu nộp ngân sách nhà nước của tỉnh Phú Yên. Khối tài liệu này còn là nguồn căn cứ pháp lý để tra cứu về thông tin thực hiện nghĩa vụ đối với nhà nước trong việc chuyển dịch, quy chủ tài sản là bất động sản, động sản và các tài sản khác của tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh.

9. Phông Sở Tư pháp tỉnh Phú Yên

Với khối lượng 2.057 hồ sơ, tương đương với 57,2 mét giá tài liệu có thời gian từ 1989 - 2009. Đây là phông tài liệu chứa đựng những thông tin rất quan trọng phản ánh quá trình thực hiện quản lý nhà nước về xây dựng, ban hành, tuyên truyền phổ biến pháp luật; dữ liệu về hộ tịch của công dân tỉnh Phú Yên, kết hôn, nhận cha, mẹ, con; con nuôi có yếu tố nước ngoài của công dân tỉnh Phú Yên.

10. Phông Trường Đại học Phú Yên

Với khối lượng 356 hồ sơ, tương đương với 4,57 mét giá tài liệu có thời gian hình thành từ năm 1983 - 2009 ghi lại hoạt động đào tạo nguồn nhân lực của tỉnh Phú Yên. Khối lượng tài liệu này là tập hợp của 03 phông Trường Cao đẳng sư phạm Phú Yên, giai đoạn 1983 - 2007; Trường Trung học Kinh tế - Kỹ thuật tỉnh Phú Yên, giai đoạn 1987 - 2007; Trường Đại học Phú Yên, giai đoạn 2007 - 2009. Nội dung của tài liệu chứa đựng thông tin về kết quả đào tạo các ngành nghề của trường, đặc biệt còn là nguồn thông tin chính xác để đối chiếu, xác nhận thông tin về văn bằng các hình thức, cấp đào tạo cho người học tại trường qua các thời kỳ từ năm 1983 - 2009.

11. Phông Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Phú Yên

Với khối lượng 183 hồ sơ tương đương với 5,3 mét giá tài liệu có thời gian từ năm 1989 - 2009. Nội dung của khối tài liệu này chứa đựng thông tin về quản lý kinh tế, đầu tư của tỉnh. Đặt biệt, khối tài liệu này lưu giữ thông tin về kế hoạch, quy hoạch phát triển kinh tế xã hội các giai đoạn của tỉnh, của các huyện và các ngành từng thời kỳ. Đây là nguồn thông tin có giá trị trong việc đối chiếu, hoạch định chính sách, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và các ngành.

12. Phông Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Phú Yên

Với khối lượng 622 hồ sơ tương đương với 8 mét giá tài liệu có thời gian từ năm 1976 - 2009. Nội dung của khối tài liệu này chứa đựng thông tin về quản lý nhà nước các lĩnh vực việc làm, dạy nghề, lao động, tiền lương-tiền công, bảo hiểm xã hội, an toàn lao động, người có công, bảo trợ xã hội, trẻ em, bình đẳng giới, phòng chống tệ nạn xã hội trên địa bàn tỉnh. Đây là nguồn thông tin có giá trị phục vụ nghiên cứu, hoạch định chính sách liên quan đến công tác đền ơn đáp nghĩa, đào tạo nghề, an sinh xã hội.

13. Phông Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Phú Yên

Với khối lượng 952 hồ sơ tương đương với 21,7 mét giá tài liệu có thời gian từ năm 1989 - 2009. Nội dung của khối tài liệu này chứa đựng thông tin về quản lý lĩnh vực giáo dục và đào tạo (trừ đào dạo nghề); mạng lưới các cơ sở giáo dục, đào tạo trên địa bàn tỉnh. Đây là nguồn thông tin có giá trị phục vụ nghiên cứu, xây dựng chính sách giáo dục, các hoạt động về công tác khảo thí, phát triển giáo dục, đào tạo nhân tài.

Ngoài ra, tại Lưu trữ lịch sử tỉnh Phú Yên đang lưu giữ các phông tài liệu quan trọng khác như:

- Phông Ủy ban nhân dân cách mạng tỉnh Phú Yên;

- Phông Sở Văn hóa - Thông tin tỉnh Phú Yên;

- Phông Sở Thể dục - Thể thao tỉnh Phú Yên;

- Phông Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Phú Yên;

- Phông Sở Y tế tỉnh Phú Yên;

- Phông Sở Tài chính tỉnh Phú Yên;

- Phông Kho bạc nhà nước tỉnh Phú Yên;

- Phông Ngân hàng nhà nước Việt Nam chi nhánh tỉnh Phú Yên;

- Phông Cục Thống kê tỉnh Phú Yên;

- Phông Sở Công nghiệp tỉnh Phú Yên;

- Phông Sở Thương mại và Du lịch tỉnh Phú Yên;

- Phông Sở Giao thông vận tải tỉnh Phú Yên;

- Phông Thanh tra tỉnh Phú Yên;

- Phông Ban Tôn giáo tỉnh Phú Yên (bao gồm tài liệu của Ban Dân tộc-Tôn giáo);

- Phông Liên kinh Hợp tác xã tỉnh Phú Yên;

- Phông Ban quản lý Khu kinh tế Phú Yên;

- Phông Ban quản lý dự án các công trình trọng điểm tỉnh Phú Yên.

Tài liệu của các phông đang được lưu trữ tại Lưu trữ lịch sử tỉnh đều là bản gốc, bản chính, bản sao hợp pháp, có giá trị pháp lý, tính trung thực cao. Tất cả các phông lưu trữ này đã được chỉnh lý hoàn chỉnh, xây dựng công cụ tra cứu và cập nhật vào phần mềm quản lý tài liệu lưu trữ, đảm bảo tra tìm nhanh chóng, chính xác. Đây là nguồn thông tin phục vụ đắc lực cho việc xây dựng, hoạch định chính sách phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh; có giá trị tham chiếu để giải quyết các vấn đề thuộc các lĩnh vực quản lý nhà nước của các cơ quan, tổ chức, cá nhân; đây còn là nguồn tư liệu quý phục vụ cho nghiên cứu khoa học, lịch sử của cơ quan, tổ chức, cá nhân có nhu cầu./.

TRUNG TÂM LƯU TRỮ LỊCH SỬ TỈNH